Genel olarak yüksek sıcaklıklarda (200°C ve üzeri) çalışan takımlarda kullanılan, enjeksiyon, ekstrüzyon, dövme, kesme gibi muhtelif yöntemlerle şekillendirilmesini sağlayan çeliklere sıcak iş takım çelikleri denir.
Metallere şekil verme, kesme ve delme gibi işlemler yüksek sıcaklıklarda gerçekleştirilir. Yüksek sıcaklıklarda sertliğini ve diğer mekanik özelliklerini koruyabilen krom, nikel, molibden, tungsten, vanadyum ve kobalt gibi alaşım elementleri içerir. DIN normlarına göre bazı sıcak iş takım çelikleri;
1.2343 X37CrMoV5-1
1.2344 X40CrMoV5-1
1.2365 32CrMoV12-28
1.2367 X38CrMoV5-3
1.2714 55NiCrMoV7
Sıcak İş Takım Çelikleri Özellikleri
Sıcak iş takım çelikleri yüksek sıcaklıklarda mekanik özelliklerini koruyabilmektedir. Sıcak iş takım çeliklerinin özellikleri şu şekilde söylenebilir;
Yüksek sıcaklıklarda aşınma direnci
Yüksek sıcaklıkta yumuşamaya karşı direnç (sertliğini koruyabilmeleri)
Yüksek sıcaklıkta yüksek çekme mukavemeti
Termal şok direnci
Yüksek ısıl iletkenlik
Düşük ısıl genleşme
Sıcak yırtılmaya karşı direnç
Isıl işlemde boyutsal kararlılık
İşlenebilirlik
Sıcak iş çelikleri bulundurduğu özellikleri sayesinde enjeksiyon ve dövme kalıplarında, ekstrüzyon profil kayıplarında metallerin sıcak şekillendirilmesinde, plastik kalıpların yapımında kullanılır. Sıcak iş takım çelikleri kromlu, wolframlı ve molibdenli olmak üzere üç sınıfa ayrılır.
Dövme prosesinde sıcak iş takım çelikleri çok yüksek sıcaklıklara (1000°C-1100°C) maruz kalmaktadır. Bu durum nedeniyle kullanılacak çeliklerin mekanik özelliklerini yükseltmek için homojen yapıya sahip ve minimum seviyede inklüzyon içeren ESR (elektro-smag remelting) yöntemiyle üretilmiş çelikler tercih edilmektedir.
Sıcak iş takım çelikleri; metal enjeksiyon, ekstrüzyon ve dövme kalıplarında tercih edilmektedir. Bunun yanı sıra bazı plastik kalıpları için de kullanılmaktadır. Yüksek sıcaklıklarda gösterdiği mekanik özellikler sayesinde çelik, demir ve demir dışı metal, seramik ve polimer malzemelerin yüksek sıcaklıklarda şekillendirilmesinde kullanılmaktadır.